ΔΩΜΑΤΙΟ 2: ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΣΜΩΝ
Ο Σχετισμός με τους άλλους: Αναγκαία προϋπόθεση για την ανακάλυψη της ιδιαιτερότητάς του από το Δημιουργό.
Ο σχετισμός με τους άλλους είναι αναγκαστικός τρόπος με τον οποίο μπορεί ο Δημιουργός να ανακαλύψει την ιδιαιτερότητά του. Διότι η ιδιαιτερότητά του νοείται στη βάση των διαφορών από τους άλλους. Προϋποθέτει ανακάλυψη αυτών των διαφορών, άρα σχετισμό με τους άλλους. Την ιδιαιτερότητά του ο Δημιουργός σταδιακά θα την αναβιβάσει στο χαρακτηριστικό Προσωποπαγές ύφος της τέχνης του.
Ο σχετισμός με τους άλλους δε γίνεται από απόσταση.
Η απόσταση παρέχει το προνόμιο μιας απομακρυσμένης, εποπτικής παρατήρησης των άλλων, που παραμένει ασυσχετισία.
Ο σχετισμός με τους άλλους είναι καταρχήν σχετισμός με κάποιον από τους άλλους. Προϋποθέτει επιλογή.
Είναι σχετισμός που εγκαλεί σε εισαγωγή και βάθυνση στον κόσμο του άλλου.
Είναι το δεύτερο δωμάτιο της έκθεσης.
Μπαίνοντας ο επισκέπτης αντικρίζει μια μεγάλη δεξαμενή από μέταλλο. Στο δωμάτιο δε συμβαίνει τίποτε. Ακούγονται μόνο ήχοι που θυμίζουν σπήλαιο ή βυθό θάλασσας.
Γρήγορα ανακαλύπτει ότι έχει πρόσβαση στη δεξαμενή από όλες τις πλευρές μόλις ανεβεί τα τρία σκαλιά που την περιστοιχίζουν. Η κυκλική δεξαμενή, αυτό το πηγάδι, μόλις ανεβείς τα τρία σκαλάκια αποκαλύπτει το εσωτερικό της. Μια ζωντανή επιφάνεια, σαν επιφάνεια νερού, γεμάτη με ανθρώπινα πρόσωπα, που φαίνονται να επιπλέουν. Στο δωμάτιο εξακολουθεί να μη συμβαίνει τίποτε. Κάποια δράση διαισθάνεσαι ότι θα συντελεστεί εδώ σ’ αυτήν την ζωντανή επιφάνεια με τα πρόσωπα. Ο επισκέπτης απλώνει το χέρι προς το εσωτερικό της δεξαμενής. Έκπληξη: η επιφάνεια του νερού με τα πρόσωπα αντιδρά στην κίνηση του χεριού. Σαν να βαθαίνει. Τα πρόσωπα αποσύρονται, όπως διαλύεται ο αντικαθρεπτισμός της μορφής μας στο νερό, όταν κάτι διαρρήξει την ηρεμία. Και τότε, πιο βαθιά μέσα στη δεξαμενή προβάλει ενός μόνο προσώπου ένας κόσμος από πληροφορίες: φωτογραφίες από τη ζωή του, αγαπημένες μουσικές, video και στιγμιότυπα καταλαμβάνουν σταδιακά όλη την επιφάνεια της δεξαμενής ή ακούγονται από το βάθος της δεξαμενής.
Όλα τώρα συντελούνται ένα επίπεδο βαθύτερα μέσα στη δεξαμενή απ’ ό,τι πριν. Ολόκληρη η επιφάνεια της δεξαμενής έχει καταληφθεί από τις εικόνες αυτού του προσώπου.
Γρήγορα ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται ότι η κίνηση του χεριού του αναγνωρίζεται από την επιφάνεια της δεξαμενής. Η κίνησή του πάνω από τη δεξαμενή συνιστά επιλογή ενός από τα πρόσωπα.
Οι εικόνες έχουν ενδιαφέρον, τον κρατούν να τις παρατηρεί. Καταλαβαίνει ότι το ίδιο συμβαίνει με κάθε πρόσωπο που αγγίζει. Υπάρχει από πίσω του ένας κόσμος από πληροφορίες και εικόνες, τις οποίες για να τις δει πρέπει να επιλέξει ένα πρόσωπο από το πλήθος.
Όταν επιλέγει, τα άλλα πρόσωπα αποσύρονται και αποκαλύπτεται ο κόσμος του προσώπου που επέλεξε.
Ακούγεται λόγος που μιλάει για «απώλεια εποπτείας» και «εισαγωγή σε σχετισμό». «Ο κόσμος των άλλων όπως παρουσιάζεται στην εποπτική θέαση, συντίθεται από ως τότε δυσδιάκριτους μεμονωμένους κόσμους. Όταν αποκτήσεις πρόθεση να σχετισθείς για να ανακαλύψεις τη διαφορετικότητά σου, ο κόσμος ενός εκάστου αναφαίνεται∙ και αναφαίνεται τόσο πλήρης και μέγας που αξιώνει εμβάθυνση.»
Ο επισκέπτης περιεργάζεται τις εικόνες επιλεγμένων προσώπων, κάνει επιλογές και επιστρέφει στην αρχική επιφάνεια των προσώπων για να ξαναεπιλέξει. Στα πρόσωπα που προτιμάει στέκεται περισσότερο. Μέσα στην διάδρασή του με αυτά συναντά ακόμα μια έκπληξη: Υπάρχει ένα τρίτο επίπεδο που αχνοφαίνεται στο βάθος της δεξαμενής. Εικόνες από την ερωτική ζωή του προσώπου που έχει επιλέξει. Το βάθος της δεξαμενής αποκαλύπτει το πιο σημαντικό του κόσμου του προσώπου που έχει επιλέξει.
Ακούει ταυτόχρονα λόγο ο οποίος μιλάει για την «πληρότητα κάθε προσωπικού κόσμου να αιχμαλωτίσει τερπνά αυτόν που θα επιλέξει να σχετιστεί μαζί του».
«Ο κόσμος του ενός εκάστου έχει την επάρκεια να σε κατακυριεύσει και να σε αιχμαλωτίσει. Αυτό παθαίνουν οι ερωτευμένοι, όταν σχετισθούν ερωτικά με τον άλλον. Διότι ο ερωτικός σχετισμός επιτρέπει στον κόσμο του άλλου να αναφανεί στο πλήρες και να σε καταλάβει. Ο κόσμος του καθενός έχει την πληρότητα και το βάθος να επιφέρει μια τερπνή ερωτική αιχμαλωσία στον άλλον». Εκεί, σ’ αυτήν τη φάση, ο επισκέπτης, έχοντας βυθιστεί σε κόσμους άλλων, κατειλημμένος από πηγαίο ενδιαφέρον και περιέργεια, ακούει για τον τρόπο με τον οποίο ο Δημιουργός σχετίζεται με τους άλλους. Αυτό που έχει ήδη στον επισκέπτη συμβεί, να βυθιστεί να περιεργάζεται τους κόσμους των άλλων, είναι αυτό που ο Δημιουργός ελέγχει ούτως ώστε να εξοικονομήσει χρόνο για πιο αποφασιστικούς σχετισμούς.
Είναι η στιγμή που ο επισκέπτης νιώθει διαφορά από τον τρόπο του Δημιουργού. «Ο Δημιουργός, πορευόμενος και αναζητών την ιδιαιτερότητά του, δεν έχει χρόνο και του είναι υπαρξιακά ανεπίτρεπτο να αφήνεται σε ολοκληρωτικό σχετισμό με κάθε έναν από τους άλλους. Ο σκοπός του είναι να σχετισθεί με τους άλλους τόσο ώστε να διακρίνει και να καρπωθεί τη διαφορετικότητά του ως διαφορά/ές από αυτούς.
Ο Δημιουργός οφείλει να διαχειριστεί τους σχετισμούς του με τους άλλους, σχετιζόμενος μεν, αλλά χωρίς να διασπαρεί σε πληθώρα σχετισμών. Οφείλει να διακρίνει και να επιλέξει για σχετισμό ισχυρές επιρροές για να δοκιμάσει την διαφορετικότητά του.
Οι σχετισμοί του με τους άλλους πρέπει να τηρούν μια ισορροπία βάθυνσης, δηλαδή ενώ είναι αναγκαστικά βαθυτικοί, δεν θα πρέπει να αποβαίνουν παγιδευτικοί μέσα στην πληρότητα των κόσμων των άλλων. Μια μετρημένη βύθιση, αναγνωριστική διαφορών αλλά ελεγχόμενη, ανθιστάμενη στο δέλεαρ της καταβύθισης σε κόσμους ατομικής πληρότητας, που είναι του καθενός ο κόσμος. Η καταβύθιση και παγίδευση εκεί είναι τερπνή άφεση σε ερωτική ηρεμία, η συγκρότηση της διαφορετικότητας είναι νευρική επαφή και εγκατάλειψη, συγκομιδή διαφορών από πλήθος παρόχων.»